Yaygın gelişimsel bozukluklar, doğuştan gelen ya da yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan, bireyleri sosyal yaşantısında etkileyen nörogelişimsel bir bozukluktur. Bu grupta yer alan, herkes tarafından en çok bilinen bozukluk otizm, asperger tanılarıdır.
Yaygın Gelişimsel Bozukluklar Grubunda Yer Alan Tanılar
- Otizm
- Asperger Sendromu
- Rett Sendromu
- Atipik Otizm
- Çocukluğun Dezintegratif Bozukluğu
Bu tanılara sahip bireyler sosyal yaşantısında ve eğitim hayatında akranlarından daha farklı bir gelişim göstermektedirler. Bu farklılığa halk arasında hastalık denmesi de doğru bilinen yanlışlardandır.
Yaygın Gelişimsel Bozukluklar Belirtileri
Yaygın gelişimsel bozuklukların belirtileri her birey için farklılık gösterse de temelde ölçüt alınan bazı belirtiler vardır. Çocuğunuzda bu belirtilerin tamamı veya birkaçı görülebilir. Unutmayın bir anne çocuğunda bir farklılık olduğunu seziyorsa %90 o çocukta bir farklılık vardır.
Yaygın gelişimsel bozukluklar belirtileri
- Göz teması kuramama veya sınırlı göz teması kurması
- Çocuğunuza ismi ile seslendiğinizde ismine bakmaması.
- Çocuğunuzun istediği şeyi parmağı ile işaret etmemesi ve ifade edemediği durumlarda ağlaması
- Yaşıtlarının oyunlarına ilgi duymamak, onlarla oyunlara katılmaması
- Sallanmak, parmak ucunda yürümek, çırpınmak gibi stereotip hareketlerde bulunması
- Dönen cisimlere karşı ilgi göstermesi, uzun süreli oturup izlemesi
- Çocuğunuzun dil gelişiminde akranlarından bariz farkla daha geride olması
- Oyuncaklarla oyun kuramamak, oyuncakları işlevine göre kullanamaması
- Çıkarabildiği sözcüklerden bazılarını üst üste tekrarlamak ve bunda ısrarcı olması
- Uzun süre bir alana bakışlarını yönlendirmek ve o yöne dalması
- Günlük rutinleri bozulduğunda aşırı tepki göstermek ve alıştığı yaşantısını bozmakta güçlük çekmesi
Bu belirtilerden biri veya birkaçını gözlemleyebilirsiniz. İlk yapmanız gereken çocuğunuzu iyice gözlemledikten sonra erken tanı için bir uzmana başvurmak olacaktır.
Yaygın Gelişimsel Bozukluklar Tanı Süreci
Yaygın gelişimsel bozukluklar tanı süreci hastanelerin nöroloji veya psikiyatri bölümüne başvurmanız sonucunda yönlendirmeler ile gerçekleşecektir. Gözlemleriniz ve anemnezinizin ardından birtakım testler ile çocuğunuzun tanısı koyulacaktır ve ardından ilk yapmanız gereken eğitime başlamaktır. YGB için en önemli süreç erken tanıdır ve erken tanı her zaman hayat kurtarır.
YGB grubundan tanı alan çocukların dış görünüşleri diğer çocuklardan farklı değildir, tanının koyulmasında gelişim testlerinden ve aile gözlemlerinden faydalanılır. Bu yüzden doğru gözlemler ve işinde uzman bir doktorlar daha doğru tanı süreci yaşabilirsiniz. Tanı koyan uzmanlar çocuk ruh hastalıkları uzmanı ve çocuk nörologlardır. Çocuk ruh hastalıkları uzmanları, davranışlarından şüphelendiğiniz çocuğunuzun ruh sağlığını tanılar ve yönlendirmeler yapar. Tanı ölçütlerine göre, sizden aldığı bilgiler doğrultusunda ve çocuğunuzu gözlemleyerek tanıyı koyar. Çocuğunuz için tıbbi bir müdahale ve ilaç tedavisi gerekiyorsa bu konularda doğru müdahalelerde bulunur. Otizmde ilaç tedavisi çocukları iyileştiren bir yöntem gibi algılansa da ilaçla tedavi tek başına hiçbir zaman yeterli olmamıştır. İlaç eğitime destek olarak ve bazı hareketleri kontrol altında tutmak için önerilir, kullanımı ve dozu kesinlikle bir uzman tarafından belirlenmelidir. Aksi taktirde çocuğunuzda ilerleme yerine kalıcı ve ciddi hasarlar meydana getirebilir.
Çocuk nörologları ise tanılama sürecinde beyin ve sinir sistemi sorunları ile ilgilenmektedir. Otizmli çocukların çoğunda görülen nörolojik hastalıkların tanılanma sürecinde yapılacak testleri gerçekleştirir. Çocuğunuzda davranışsal bozuklukların yanı sıra bazı hastalık belirtilerini görüyorsanız çocuk nörologlarına başvurabilirsiniz.
Yaygın Gelişimsel Bozukluklar Eğitim Süreci
Yaygın gelişimsel bozukluklar grubu için en önemli süreç eğitim sürecidir. Eğitim sürecinin erken başlaması çocuğunuzun daha çok ilerleme göstermesini sağlayacaktır. YGB gruplarından tanı alan bireylerin alanda uzman Özel Eğitim Öğretmeni ile, doğru bir yöntem ve planlamayla çalışılmalıdır. Aksi takdirde çocuğunuza uygulanan yanlış eğitim planları ilerlemekten ziyade birtakım davranış problemlerine ve nöbetlere yol açabilir.
Eğitim sürecinde önemli olan kısımlardan biri de aile katılımıdır. Aile ve öğretmen iş birliği, doğru yöntem, doğru plan, alanında uzman eğitimci YGB tanısı almış her çocuğun eğitiminde olmazsa olmazlardan biridir.
Çocuğunuzun dil gelişiminde akranlarına oranla gerilik varsa alanında uzman dil konuşma terapistleri eşliğinde çalışabilirsiniz. Dil konuşma terapisi almaya hazır duruma gelmesi ise bireysel eğitimlerle sağlanabilir. Çocuğunuzun ne zaman eğitime hazır olduğu ve nasıl bir yol izlenmesi gerektiği uzmanlar tarafından size bildirilecektir. Unutmamak gerekir ki YGB tanılı çocuklara sahip olmak doğru tanı ve tedavi ile bir ayrıcalık haline getirilebilir.
